Tip: nog één keer Artemisia Gentileschi: ‘Het oor van Artemisia’. Vrouw, macht en muziek in het Italië van de 17e eeuw

Op zondag 21 november jl. bezocht ik het Rijksmuseum Twenthe in Enschede. Als fan van de barokschilder Artemisia Gentileschi, waarover ik in februari jl. een groot artikel schreef op deze website, moest ik die tentoonstelling natuurlijk gaan zien. De grote solotentoonstelling in de National Gallery in Londen, eind vorig jaar, moest ik missen vanwege corona. In Enschede zou ik in de gelegenheid zijn om voor het eerst van mijn leven bewust origineel werk van deze kunstenaar te zien. In 2015 stond ik namelijk in het Museo Capodimonte  in Napels voor haar Judith en Holofernes zonder door te hebben van wie dat werk eigenlijk was.

Ik kocht een ticket en zonder grote verwachting ook een kaartje voor een lezing over onbekende vrouwelijke componisten uit de tijd van Artemisia Gentileschi, de zeventiende eeuw; muziek die zij gehoord moet hebben. Tussen 1580 en 1640 was er een enorme opkomst van musicerende en componerende vrouwen in Noord-Italië. Na de lezing zou er een concert zijn waarin deze werken zouden worden uitgevoerd.

Wat ik met jullie wil delen is dat ik onverwacht een geweldige middag had van hoge kwaliteit die nog te bezoeken is en waar ik jullie graag attent op wil maken. Onderaan dit artikel staat wanneer lezing en concert nog te bezoeken zijn.

Ik heb al zo vaak gedacht dat er zoveel mooie verhalen uit de kunstgeschiedenis zijn die te vertalen zijn naar een fijn middag- of avondje theater. Hoe je dat kunt doen? Nou, zo dus! Naast een aanstekelijk verhaal haalde muziek- en kunsthistoricus Ben Coelman bij de lezing qua beeld en geluid alles uit de kast, waardoor de tijd omvloog en je daarna alleen hongerig werd naar meer. En dan het concert dat door Coelman aan elkaar gesproken werd en waar de indeling en zijn tussentijds uitgesproken teksten zo verbindend werkten. Als klap op de vuurpijl had hij de teksten ook nog eens voor ons uit het Latijn en Italiaans vertaald, waardoor je de muziek ook weer intenser kon beleven. Prachtig werd er gezongen door sopraan Johanette Zomer, die begeleid werd door theorbist Fred Jacobs en gambiste Susanna Braumann. Beiden speelden op originele barokinstrumenten, de theorbe - een soort heel grote luit - en de viola da gamba. Google ze, het zijn musici van naam. En ik was niet de enige die genoot: de uitverkochte zaal en de staande ovatie voor alle vier aan het eind vertelden boekdelen en waren meer dan verdiend. En Rijksmuseum Twenthe verdient een pluim met zo’n mooi programma.

Je kunt deze voorstellingen nog bezoeken in januari 2022. Voor een overzicht zie hieronder. Op 9 januari a.s. gaat het om een middagprogramma, dat kan sowieso, ook onder de huidige strengere coronaregels. Mijn tip zou zijn om die dag te nemen, de tentoonstelling in Enschede te bezoeken en ook een kaartje te kopen voor het ‘lecture concert’ in de middag. Dat kost je niet meer dan Euro 7,50, exclusief natuurlijk de toegang tot het museum (gratis met de Museumjaarkaart). Dan heb je het totale pakket. Zie voor de tijden hieronder.

Vind je de reis naar Enschede toch te ver dan is er - onder voorbehoud van de mogelijkheid om weer avondvoorstellingen bij te wonen  en wie weet kan dat dan weer -  op zaterdag 8 januari a.s. nog de mogelijkheid om zowel lezing als concert mee te maken in Utrecht. En natuurlijk zullen de concerten op 6 en 7 januari a.s. ook zeer de moeite waard zijn, maar die zijn zonder de lezing van Ben Coelman. Dus: gaat dat zien en laat me weten wat je er van vond!

Speellijst:
Donderdag 6 januari    Waalse Kerk, Amsterdam                      20.00 uur
Vrijdag 7 januari       Lutherse Kerk Groningen                         20.00 uur
Zaterdag 8 januari        Marnixzaal Utrecht                                20.00 uur*
Zondag 9 januari          Rijksmuseum Twenthe Enschede*         13.45 uur lezing
                                                                                                       15.30 uur concert

*in samenwerking met muziekhistoricus Ben Coelman