Making an Opera of hoe het te maken in opera

Jul 13

Jul 13 Making an Opera of hoe het te maken in opera

Anderhalf jaar lang bereidde een groot team van betrokkenen een nieuwe eigentijdse opera voor: Ritratto van de Nederlandse componist Willem Jeths, over het leven van de extravagante Italiaanse kunstmuze en mecenas Luisa Casati. De première stond voor 13 maart 2020 gepland en toen kwam de lockdown. Van de generale repetitie op 12 maart kon nog net een videoregistratie worden gemaakt die op 21 maart 2020 online werd gezet, tot 7 juli 2020 gratis beschikbaar bleef en veel succes oogstte. Uiteindelijk ging de opera voor - overigens vanwege de pandemie beperkt - publiek in oktober 2020 toch nog live in première en kreeg het jubelende recensies.

Anderhalf jaar lang volgde journalist Stef Visjager de zangers en het artistieke team achter de schermen en maakt daarvan voor NTR en NPO Radio 4 de podcastserie Making an Opera of hoe het te maken in opera. Zeven jonge zangers kregen de kans van hun leven: een wereldpremière zingen bij De Nationale Opera. Wat blijkt: het maken van een opera is vaak even dramatisch als de opera zelf. Visjager ontving voor de podcast in negen delen de Prix Europa 2020.

Het verloop van het verhaal schets ik hieronder zodat je enig idee hebt. Je kunt de podcast hier afluisteren.

Akte 1: De audities
Anderhalf jaar voor de wereldpremière van de opera Ritratto, vinden de eerste audities plaats. Zenuwslopend voor zowel de zangers als het artistieke team. Slagen de zangers erin een rol te bemachtigen die speciaal voor hen gecomponeerd gaat worden?

Akte 2: Onzekerheden
De zangers komen aan in Amsterdam voor het nieuwe seizoen bij De Nationale Opera. De voorpret is groot, maar de landing verloopt niet voor iedereen even gladjes.

Akte 3: Verf en bloed
Het artistieke team buigt zich over artistieke zaken als verf, bloed en een gouden slipje - al dan niet met Jugendstil ornamenten. Langzaam wordt duidelijk dat er een grijs gebied ligt tussen samenwerking en tegenwerking. De gemoederen lopen hoog op.

Akte 4: Het kringgesprek
Podcastmaker Stef Visjager loopt inmiddels een jaar mee in de coulissen van de opera, en dat zorgt voor onrust bij de zangers. Wat komt er eigenlijk allemaal in die podcast? Kan dit niet schadelijk zijn voor hun nog prille en breekbare carrières?

Akte 5: Cruel fate
Marcel Sijm, de regisseur van Ritratto, begon zijn loopbaan als psychiatrisch verpleegkundige. Kennis die hem goed van pas komt bij het regisseren van een opera, zei hij ooit. Dat blijkt geen grap te zijn.

Akte 6: Alles behalve een gouden slipje
Couturier Jan Taminiau is wereldberoemd. Hij maakte kleding voor koningin Maxima, Beyoncé en andere sterren. En nu maakt hij de kostuums voor Ritratto. Dat hij tijd maakte voor deze opera is een grote eer. Maar het probleem met een couturier, en zeker met zo'n wereldster, is dat hij zijn eigen plan trekt en dat niemand precies lijkt te weten wat dat plan inhoudt.

Akte 7: De levende componist
Componist Willem Jeths werkt de laatste week voor de première hard om ervoor te zorgen dat zijn opera Ritratto precies zo gaat klinken als hij bedoeld heeft. Zijn bemoeienis reikt verder dan de muziek en dat wordt hem niet altijd in dank afgenomen.

Akte 8: There is only tonight
Op de dag van de generale repetitie, de dag waarop Ritratto voor de eerste keer gespeeld zal worden voor publiek, houdt premier Rutte een persconferentie. Alle bijeenkomsten met meer dan 100 man worden afgelast vanwege corona. Zangers, musici en artistiek team komen samen in de Schouwburg van Amsterdam. Hoe nu verder?

Akte 9: And have a little cry
In deze epiloog van 'Making an Opera' zoekt Stef Visjager de zangers van de opera Ritratto opnieuw op. Nadat de première van Ritratto in maart 2020 door de corona-crisis in het water viel, is er in de zomer besloten om de opera opnieuw in première te laten gaan in oktober. Hoe leven de zangers en makers naar dit moment toe?